مگس خربزه با نام علمی Myiopardalis pardalina از آفات مهم گیاهان جالیزی میباشد. این افت میزبانان متعددی از جمله خربزه، طالبی، خیار و کدو دارد و از استان های مختلف ایران از جمله همدان، کرمانشاه، البرز، خوزستان، هرمزگان و اصفهان گزارش شده است. در صورت طغیان و عدم مدیریت ممکن است تا ۱۰۰% آلودگی ایجاد کند.
شکل شناسی و چرخه زندگی
حشره بالغ، مگس کوچکی به طول ۳/۵ تا ۵/۵ میلیمتر و عموما زرد رنگ با خال های سیاه است. بالها شفاف و دارای ۳ نوار عرضی به صورت عدد ۱۱۸ فارسی میباشد. لارو این حشره که فرم خسارتزای این آفت میباشد، سفید رنگ و کوچک (۸ میلیمتر) با سر باریک میباشد. مگس خربزه بالغ در اواسط بهار و مصادف با گلدهی خربزه ها از شفیره موجود در خاک، خارج شده و بعد از جفت گیری، تخم ریزی میکنند.
مگس خربزه تخم های خود را به صورت انفرادی و در زیر پوست میوه های کوچک انجام میدهد. هر حشره ماده تا ۲ ماه عمر کرده و قادر است تا ۱۲۵ تخم بگذارد. پس از ۲ تا ۳ هفته تغذیه از میوه، لاروها داخل میوه یا خارج از میوه و در خاک وارد مرحله شفیرگی شده و ۱۰ تا ۱۳ روز بعد، حشره بالغ از شفیره خارج شده و این چرخه زندگی تا ۳ بار در سال تکرار میشود.
نحوهی خسارت
حشره ماده مگس خربزه در زمانیکه میوه ها کوچک هستند و پوست نازکی دارند، با تخم ریز خود، کانال کوچکی ایجاد کرده و تخم خود را در انتهای این کانال و در زیر پوست میوه میگذارند. محل تخم ریزی این آفت، با قطره بیرون تراویده شده شیره گیاه قابل تشخیص است. معمولا هر حشره در هر میوه فقط یک تخم میگذارد. تخم ها بعد از ۳-۷ روز تفریخ شده و لاروهای سفید رنگ کوچک وارد بافت گوشتی میوه شده و با حفر دالان هایی به تغذیه و حرکت خود ادامه میدهند.
بافت اطراف این دالان ها سفت و قهوهای رنگ میشود و میوه دچار، بدشکلی، ریزش یا توقف رشد میشود. بعد از اینکه لارو تغذیه و رشد خود را کامل کرد، پوست میوه را سوراخ کرده و خارج میشود. سوراخی که کرم روی میوه ایجاد میکند، راهی برای ورود سایر عوامل خسارتزا مانند عوامل بیماریزای قارچی و باکتریایی میباشد. از این رو این میوهها، دچار پوسیدگی و لهیدگی نیز میگردند.
روشهای کنترل و مبارزه با آفت مگس خربزه
منبع: زریندان جنوب