مگس ریشه هویج با نام علمی Psila rosae از خانواده دوبالان بوده که عامل بیماری پوسیدگی یا زنگ ریشه هویج میباشد. مگس ریشه هویج دارای میزبان هایی همچون کلم بروکلی، هویج، کرفس، رازیانه، جعفری و هویج وحشی است که هویج یکی از مهمترین میزبانان این آفت محسوب شده به طوریکه در اکثر شرایط اقلیمی که هویج در آن رشد میکند، این آفت نیز قابل ردیابی است.
شکل شناسی و چرخه زندگی:
حشرات بالغ که به تدریج در اردیبهشت ماه ظاهر میشوند، مگس هایی بسیار سریع و کوچک به طول ۴-۵ میلیمتر میباشند. بالها شفاف و دارای رگبالهای متمایل به زرد است. قفسه سینه و شکم سیاه رنگ و پاها و سر حشره زرد رنگ است. حشرات ماده پس از جفت گیری تخم های خود را به صورت انفرادی یا دسته جمعی در خاک و نزدیک پایه گیاهان میزبان قرار میدهند. تخم ها بسیار کوچک بوده و برای تفریخ به ۷ تا ۱۳ روز نیاز دارند.
لاروها پس از خروج از تخم در داخل خاک حرکت کرده و خود را به بافت های نازک و لطیف ریشه میرسانند و تغذیه خود را شروع میکنند. با افزایش سن لاروی، تغذیه از کل سیستم ریشه انجام میشود. لاروها باریک و کشیده بوده و ۶-۷ میلیمتر طول دارند. رنگ لاروها سفید متمایل به زرد روشن است. لاروها پس از رشد در خاک تبدیل به شفیره شده و حشرات بالغ نسل دوم در مردادماه از این شفیره ها خارج میشوند. زمستان گذرانی غالبا به شکل شفیره و در خاک انجام میشود. در مناطق گرم مگس ریشه هویج تا سه نسل در سال نیز دارد.
نحوه ی خسارت:
خسارت آفت مگس ریشه هویج مربوط به مرحله لاروی میباشد. لاروها در ابتدا از ریشه های مویین و نازک ریشه تغذیه میکنند ولی با افزایش سن، قادرند در داخل بافت ریشه هویج دالان حفر کرده و از تمام قسمت های آن تغذیه کند. این دالان ها منجر به افت بازارپسندی محصول میگردد. از طرفی با تغذیه لاروهای مگس ریشه هویج، در جذب و انتقال مواد غذایی اختلال ایجاد شده که منجر به ایجاد پژمردگی و پیدایش رنگ زرد مایل به حنایی در برگ ها میگردد.
از طرفی داخل دالان های مارپیچ ریشه، مواد زرد مایل به قرمزی به جا میماند که به همین دلیل مگس ریشه هویج به زنگ ریشه هویج نیز معروف است. علاوه بر این خسارت مستقیم، لاروها با ایجاد زخم و حفر کانال، راه را برای ورود سایر عوامل بیماریزا و مولد پوسیدگی مانند قارچ ها و باکتری های خاکزی باز میکنند. از این رو هویج های آلوده، اغلب پوسیده و نرم شده و دارای طعم تلخ و فاقد ارزش غذایی خواهند شد.
روشهای کنترل و مدیریت آفت:
منیع: زریندان جنوب