بید گوجه فرنگی یا شب پره مینوز گوجه فرنگی از جمله آفات غيربومي گوجه فرنگي است که اولین بار اطراف ارومیه و سپس در برازجان استان بوشهر گزارش شد. میزبان اصلی آن گوجه فرنگی است، البته سیب زمینی، بادمجان، لوبیا معمولی و انواع گیاهان وحشی خانوده سولاناسه نیز میزبان مناسبی هستند.
چرخه زندگی
T. absoluta پتانسیل تولید مثل بالایی داشته و هر حشره ماده تا ۳۰۰ عدد تخم می گذارد و ۱۰ تا ۱۲ نسل در سال تولید می شود. تخم ها بیضی شکل و به رنگ زرد و خامه ای بوده و ۰/۳ میلیمتر طول دارند و اصولا روی برگ ها قرار می گیرند. لاروهایی که به تازگی از تخم خارج شده اند به رنگ زرد روشن یا سبز هستند و طول آن فقط ۰/۵ میلی متر است. رنگ بدن لاروها در حین بالغ شدن سبز تیره تر شده و نوار تیره مشخصی در پشت سر ایجاد می شود.
دارای ۴ سن لاروی بوده و پس از ۱۹ تا ۲۱ روز داخل برگها یا خاک تبدیل به شفیره می شوند. شفیره ها مخروطی شکل بوده و به رنگ قهوه ای تیره در می آیند. طول دوره شفیرگی در نرها ۱۰ روز و در ماده ها ۱۳ روز می باشد. حشرات بالغ به رنگ قهوه ای نقره ای به طول ۵-۷ میلی متر بوده و شب ها فعال هستند. کل چرخه زندگی به طور میانگین طی ۹۰-۶۵ روز تکمیل می شود. بید گوجه فرنگی بسته به شرایط محیطی، می تواند به صورت تخم، شفیره یا حشره بالغ زمستان گذرانی کند. حداقل دما برای فعالیت بیولوژیکی ۹ درجه سانتیگراد است.
نحوه خسارت
بید گوجه فرنگی تمامی اجزای گیاه را در مراحل مختلف رشدی مورد حمله قرار می دهد. لاروها از بافت مزوفیل برگ ها تغذیه کرده و دالان هایی را داخل برگ ایجاد می کنند که بعدا به حالت نکروزه در می آیند و در مراحل شدید آلودگی برگها پژمرده می شوند. لاروها میتوانند دالان های وسیعی را در ساقه ها تشکیل دهند که رشد عمومی گیاهان را تغییر می دهد.
همچنین میوهها نیز توسط لارو مورد حمله قرار میگیرند و درون این دالان ها فضولات سیاه رنگی از لاروها باقی می ماند. این دالان ها محلی برای تهاجم پاتوژنهای ثانویه را فراهم می کند که منجر به پوسیدگی میوه میشود. آسیب و زیان این آفت به صورت کاهش رشد، کاهش کمی و کیفی میوه، کاهش بازارپسندی (بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد) و در نهایت از بین رفتن گیاه است.
روشهای کنترل و مبارزه با آفت بید گوجه فرنگی
منبع: زریندان جنوب