اهمیت گوگرد در گیاهان

بعد از ازت، فسفر و پتاسیم، گوگرد پرمصرف ترین عنصر غذایی در گیاه محسوب می شود و به همراه کلسیم و منیزیم سه عنصر مغذی ثانویه می باشد.

وظایف گوگرد در گیاه

• نقش در بسیاری از فعالیت های آنزیمی
• بهبود سنتز روغن در گیاهان روغنی
• افزایش کیفیت میوه ها و سبزی‌ها
• افزایش مقاومت به خشکی، سرما و بیماری‌ها
• نقش در ترکیبات ثانویه فرار مولد رایحه در محصولاتی چون پیاز، سیر و خردل
• جلوگیری از تجمع نیترات در گیاه
• دخالت در تشکیل کلروفیل، ویتامین های تیامین و بیوتین، فردوکسین، آمینو اسیدهای متیونین و سیستئین، گلوتاتیون و کوآنزیم آ

علائم کمبود گوگرد

علائم کمبود گوگرد مشابه کمبود ازت است با این تفاوت که چون گوگرد عنصر کم تحرکی است، علائم کمبود آن در برگ‌های جوان مشاهده می‌شود و با کاربرد کودهای نیتروژنه نیز برطرف نخواهد شد. کمبود گوگرد در خاک‌های شنی با مواد آلی کم و خاک‌هایی که در معرض آبشویی هستند، بیشتر دیده می‌شود.

علائم کمبود شامل کوتاهی بوته و رنگ پریدگی آن، باریک شدن ساقه، زرد شدن برگ‌های جوان، کاهش سطح و تعداد برگ، کاهش وزن و تعداد میوه، تجمع نیترات، کاهش تثبیت نیتروژن، تضعیف تشکیل ندول در حبوبات، عدم رسیدگی کامل میوه و تاخیر در رسیدگی دانه غلات می‌باشد.

نظر به اینکه اکثر خاکهای ایران دارای pH بالا، مواد آلی کم و آهک زیاد هستند, استفاده از کودهای گوگردی به عنوان اصلاح کننده خاک توصیه می‌شود. مصرف گوگرد در اراضی کشاورزی علاوه بر اصلاح pH خاکهای شور و اسیدی کردن آنها, سبب جذب بهتر عناصر غذایی دیگر نظیر منگنز، فسفر و آهن شده و نیاز به کودهای فسفاته و ریز مغذی ها را کاهش می‌دهد.

همچنین به دلیل خاصیت قارچ کشی گوگرد، از گسترش بیماری های قارچی خاکزی جلوگیری شده و به تدریج با ضدعفونی کردن خاک به سلامت محیط زیست کمک می کند. در خاکهای اهکی گوگرد با تبدیل آهک به گچ و آزادی سازی یون کلسیم، ساختمان خاک را بهبود داده و خاک را به اصطلاح نرمتر می‌کند.

قسمت عمده گوگرد به فرم آنیون سولفات (^–SO_۴) از طریق ریشه و مقداری هم به صورت مولکول دی اکسید گوگرد (SO_۲) از طریق روزنه ها جذب می شود. برای تبدیل گوگرد به یون سولفاته بایستی شرایط لازم جهت فعالیت باکتری های اکسید کننده عنصر گوگرد مانند تیوباسیلوس فراهم شود.

در صورت وجود رطوبت کافی در خاک و افزودن مواد آلی به خاک فرایند اکسیداسیون انجام شده و یون سولفاته در دسترس گیاه قرار می‌گیرد. اکسیده شدن گوگرد در حرارت و رطوبت مناسب حدود ۳ تا ۴ هفته طول می‌کشد. هر چه ذرات عنصر گوگرد ریزتر و توزیع آن در خاک یکنواخت تر باشد، سرعت اکسیده شدن گوگرد بیشتر خواهد بود.

انواع گوگرد مورد استفاده در کشاورزی

۱- گوگردهای صنعتی یا پالایشگاهی
۲- گوگردهای معدنی یا طبیعی

گوگردهای پالایشگاهی از تصفیه گازهای ترش و مشتقات نفتی به دست می آیند و شامل مشتقاتی مانند سولفور و گوگرد مایع می‌باشند. این نوع کودها با وجود درصد بالایی از گوگرد به دلیل اینکه به راحتی قابل اکسید شدن نیستند اثر چندانی در خاک ایجاد نمی کنند اما برای مبارزه با قارچ ها و حشرات تاثیرات بسزایی دارند.

گوگردهای معدنی در صورتی که به درستی و با دقت آنالیز شوند یعنی درصد آهک، سدیم، عناصر سنگین(سرب، آرسنیک، جیوه)، گوگرد عنصری و pH آنها اندازه گیری شده و مطابق با استانداردهای تعریف شده باشد، گوگرد مناسبی برای مصارف کشاورزی محسوب می شوند.

اشکال مختلف گوگرد شامل گوگرد پودری، مایع، سنگی، گرانوله و گرانوله بنتونیت دار می‌باشد که از این بین فرم گوگرد پودری به دلیل قیمت مناسب و سطح جذب بالا و سریع محبوبیت بیشتری در بین کشاورزان دارد.

منبع: زرین‌دان جنوب