منیزیم در گیاه

منیزیم که از عناصر پرمصرف برای گیاه محسوب میشود، در ترکیب مولکول کلروفیل نقش سازنده داشته و تنها جز معدنی آن میباشد. از این رو میتوان گفت که به طور غیر مستقیم در فرایند فتوسنتز نقش مهمی دارد. منیزیم به همراه کلسیم و گوگرد سه عنصر غذایی ثانویه میباشند که در تغذیه متعادل گیاه نقش دارند.

برخلاف کلسیم، تحرک منیزیم در گیاه بالا است و علائم ابتدایی کمبود آن در برگ های پایینی مشاهده می شود. غلظت منیزیم در برگهاي سالم بین ۰/۲ تا ۰/۸ درصد ماده خشک می باشد. منیزیم موجود درمحلول خاک به راحتی قابل دسترس است و گیاه آن را جذب می کند. همچنین وجود بار مثبت روی یون منیزیم سبب جذب این یونها روی سطح منفی ذرات رس و مواد آلی شده و برای جذب در دسترس گیاه قرار می گیرد. اما منیزیم غیرقابل تبادل در مواد معدنی اولیه برای گیاهان قابل جذب نیست.

نقش منیزیم در گیاهان:

– به عنوان کوفاکتور در واکنش های آنزیمی
– کمک به فرایند انتقال قندها در گیاه
– موثر در ساخت روغن در گیاهان روغنی
– سنتز پروتئین
– تنظیم جذب فسفر و انتقال آن
– تنفس گیاهان
– نقش در رشد و عملکرد گیاهان

غلظت عناصری چون کلسیم، پتاسیم و آمونیوم در جذب منیزیم تاثیر گذار است و در مقادیر بالای این عناصر، منیزیم جذب نخواهد شد. گیاه منیزیم را به صورت یون Mg+2 جذب می کند. منیزیم در گیاه به دو روش غیر فعال (ناشی از جریان تعرق) و پخشیدگی (انتقال یونها از محلی با غلظت بیشتر به محلی با غلظت کمتر) حرکت می کند. غلظت منیزیم در محلول خاک و توانایی خاک در رهاسازی این عنصر به بخش محلول خاک در میزان جذب منیزیم تاثیرگذار است.

در خاکهایی با pH پایین و حاوی سطح بالای منگنز و آلومینیوم، خاک های شنی با درصد رس کم و سطح تبادلی پایین، خاک های خشک و دمای پایین، همچنین در صورت کوددهی نامتوازن و طولانی مدت و رقابت کاتیونی با عناصر رقیب شرایط کمبود منیزیم ایجاد می شود. در خاکهایی با بافت شنی که میزان آبشویی منیزیم زیاد است و سریع از دسترس ریشه خارج می شود استفاده از کربنات و سولفات منیزیم توصیه می گردد.

علاتم کمبود منیزیم در گیاه:

اگرچه منیزیم عنصري ضروري براي گیاه میباشد ولی اهمیت آن در کیفیت محصولات کشاورزي نادیده گرفته شده است. ذرت، بادمجان، خیار، کلم، گوجه فرنگی، فلفل و هندوانه از جمله محصولات حساس به کمبود منیزیم هستند. کاهش قابلیت دسترسی و تجمع منیزیم در گیاه سبب کاهش رشد، دوره رشد، کیفیت، باروری، تعداد دانه، وزن هزار دانه و میزان پروتئین دانه میشود.

کمبود منیزیم در گیاه به صورت کلروز بین رگبرگی در برگ های قدیمی مشاهده می شود. بافت برگ بین رگبرگ ها ممکن است زرد، قهوه ای یا قرمز شود در حالی که رگبرگ ها سبز باقی می مانند. کمبود منیزیم ابتدا در برگ های پایینی مشاهده می شود. با این وجود در کمبودهای شدید علائم ممکن است به برگ های جوان نیز سرایت کرده و باعث ریزش برگ های نابالغ شود. از دیگر عوارض کمبود منیزیم در گیاهان می توان به کاهش رشد رویشی و تولید میوه های کوچک و نارس اشاره کرد.

منبع: زرین‌دان جنوب