عامل بیماری:
عامل بیماری نماتد ساقه و پیاز موجودی میکروسکوپی به نام نماتد Ditylenchus dipsaci میباشد. طول آن ۳/۱-۱ میلیمتراست وحدود ۳۰ میکرومتر قطر دارد.
نحوه خسارت:
هنگامی که قسمتهای هوایی گیاه میزبان با غشائی از آب پوشیده میشود، نماتدها از خاک به طرف بالا حرکت کرده و خود را به سر شاخهها و برگهای جدید و جوان میرسانند و سپس از طریق روزنهها، شکافها یا مستقیما به داخل پایه ساقهها یا محور برگ رخنه میکند. نماتدها بیشتر روی سلولهای پارانشیمی پوست تغذیه میکنند. در همین حال سلولهای اطراف نماتدها شروع به تقسیم شدن و بزرگ شدن میکنند که منجر به ایجاد برجستگی هایی روی گیاه میشود. این نماتد علاوه بر پیاز به سبزیهائی از قبیل سیر، لوبیا، باقلا، کلم، هویج، کرفس، مارچوبه، جعفری، نخود، سیبزمینی و کدو خسارت میزند و بیشتر در مناطق معتدله شیوع دارد.
علائم:
در مزارع آلوده ظهور گیاهچههای پیاز به کندی انجام گرفته و بیشتر از نصف تعداد گیاهچهها زرد، پیچ خورده و هلالی بنظر رسیده و در امتداد کوتیلودون نواحی برجستهای دیده میشود. کوتیلودونها معمولا باد کردهاند و اپیدرمشان به صورت توری ترک برداشته و بیشتر گیاهچههای مریض ظرف سه هفته بعد از کاشت از بین میروند. برگها کوتاه و بد شکل شده و نوک برگها دچار خشکی میشود. ساقه و گردن پیاز نرم میگردد. پیازهای آلوده ممکن است شکاف بردارند یا اینکه جوانه زده و دوپیازه و ناقص شوند.
مدیریت و کنترل کنترل:
منبع: زریندان جنوب