مگس پیاز با نام علمی Delia (Hylemya) antiqua حشرهای پلی فاژ با پراکنش وسیع است و در ایران برای اولین بار در سال ۱۳۴۰ از خوزستان و همدان گزارش شد ولی اکنون از بسیاری از نواحی پیازکاری کشور گزارش شده است. علاوه بر پیاز خوراکی گیاهانی از قبیل سیر، ترهفرنگی، موسیر نیز از میزبانهای دیگر این آفت هستند. این آفت در سال هایی که بارندگی بهاره خوب باشد، میتواند تا ۸۰ درصد محصول پیاز را از بین ببرد.
شکل شناسی و چرخه زندگی:
مگس پیاز به رنگ خاکستری مایل به زرد و به طول ۶-۷ میلیمتر میباشد که همین اندازه کوچک به تمایز آن از مگس خانگی کمک میکند. پاهای مگس پیاز نسبت به مگس خانگی کمی بلندتر است. حشرات کامل در بهار ظاهر شده و پس از جفت گیری تخمهای سفیدرنگ و موزی شکل خود را در روی خاک اطراف طوقه، برگ یا غده پیاز میگذارند.
هر حشره ماده تا ۱۰۰ تخم گذاشته و معمولا پس از ۴-۵ روز تخم ها تفریخ شده و لاروهای سفید و بدون پا به طول ۸-۱۰ میلیمتر ظاهر شده که بالافاصله وارد غده های پیاز شده و شروع به تغذیه میکنند.
۲-۳ هفته به تغذیه خود ادامه داده و سپس از پیاز خارج شده و در عمق ۵-۱۰ سانتیمتری خاک تبدیل به شفیره میشوند. شفیره ها براق و قهوه ای رنگ به طول ۵-۷ میلیمتر هستند. زمستان گذرانی این حشره نیز به صورت شفیره در خاک میباشد. مگس پیاز در ایران با توجه به اقلیم منطقه بین ۳-۴ نسل در سال دارد.
نحوهی خسارت:
فرم خسارتزای این آفت، لاروهای آن میباشد. این لاروهای کوچک به قسمت هاي زير زميني گیاه حمله و بافت های سوخ پیاز را سوراخ کرده و از فلس های آن تغذیه می کنند. با سوراخ شدن و از بین رفتن بافت پیاز، گیاه ضعیف شده و برگ ها چروکیده و خمیده میشوند. در پیازچه ها خسارت بسیار شدید بوده و در مورادی تا ۹۰ درصد پیازچه ها از بین میروند.
هر لارو میتواند ۶-۸ پیاز را از بین برده و با توجه به رفتار زندگی جمعی انها، در هر پیاز آلوده بیش از ۱ لارو و حتی تا ۳۰ لارو نیز دیده میشود. خسارت در زمین هایی که از کودهای دامی نپوسیده استفاده کردند و سابقه کشت پیاز را نیز دارند، به مراتب بیشتر است. علاوه بر خسارت مستقیم، تغذیه لاروها راهی برای حمله قارچها و باکتریهای مولد پوسیدگی از جمله قارچهای جنس Botrytis و باکتری Erwinia carotovora است.
روش های کنترل و مبارزه با آفت:
منیع: زریندان جنوب