عامل بیماری:
این بیماری توسط یک گونه ویروسی با نام ویروس موزائیک ایرانی ذرت (Maize iranian mosaic virus, MIMV) از خانواده Rhabdoviridae ایجاد میشود. این ویروس اولین بار در ایران در سال ۱۳۵۰ شناسایی و براساس تفاوت در ناقل و دامنه میزبانی از ویروس موزائیک ذرت متمایز گردید.
علایم بیماری:
این ویروس یکی از ویروس های مخرب ذرت، گندم و برنج در ایران است. تاکنون از نقاط مختلف ایران از جمله فارس، کهکیلویه و بویراحمد، اصفهان، کرمان، چهار محال و بختیاری و یزد گزارش شده است. علایم مشخص این بیماری به صورت خطوط و نوارهای زرد روشن کوتاه تا بلند در تمام طول برگ و به طور موازی میباشد. این علایم علاوه بر روی برگ، روی غلاف بلالها و غلاف برگ هم ممکن است دیده شود.
اگر بوته در اوایل رشد آلوده شود، رشد کاهش یافته و در نهایت وزن تر و خشک بوته و میزان تولید دانه را تحت تاثیر قرار میدهد. میزان خسارت وارده توسط این ویروس بستگی زیادی به زمان شروع آلودگی دارد. به طوریکه اگر گیاه در مراحل اولیه رشد آلوده شود خسارت بسیار زیاد و تا ۷۰ درصد نیز گزارش شده است.
شرایط گسترش بیماری:
از عوامل مؤثر در میزان آلودگی و گسترش آن علاوه بر رقم ذرت میتوان به زمان کاشت و میزان جمعیت ناقل را اشاره کرد. ویروس عامل بیماری توسط زنجرکهای Delphacidae منتقل می شود که دو زنجرک مهم ناقل، زنجرکهای Laodelphax Striatellus و Unkanodes tanasijevici هستند. رابطه ویروس و زنجرک از نوع پایا و تکثیری است و ویروس با راندمان پایینی از طریق تخم زنجرک به نسل های بعدی انتقال می یابد.
مدیریت بیماری
منبع: زریندان جنوب