تریپسها حشراتی از راسته ریشک بالان (Thysanoptera) هستند. تریپس پیاز از آفات مهم پیاز و دیگر گونههای گیاهی جنس Allium به حساب میآید و علاوه بر آن به محصولات دیگر نظیر تره، سیر، خیار، پنبه، لوبیا سبز، گوجه فرنگی، باقلا و گیاهان زینتی نیز خسارت وارد میکنند.
چرخه زندگی
مراحل چرخه زندگی تریپس پیاز شامل پوره، شفیره و حشره کامل می باشد. اندازه پوره ها ۱/۲- ۰/۵ میلیمتر بوده و به رنگ سفید متمایل به زرد هستند و محل استقرارشان بیشتر در میان برگهای جوان است و از همین برگها تغذیه می کنند. در مرحله شفیره حشره دارای شاخک های کوتاه و بالهای بسیار کوتاه است که به تنه یا ساقه گیاه چسبیده اند و یا در خاک فرو میروند و هیچ گونه تغذیه ای ندارند.
اندازه حشره کامل تریپس پیاز بیش از ۲ میلی متر است و تا ۵ میلیمتر هم میرسد. بال ها کامل توسعه یافته و در حاشیه آنها ریشک های مویی دیده میشود. حشره ماده در پاییز روی نشا (مرحله سه برگی) و بوتههای پیاز تخم ریزی کرده و ضمن آلودگی مجدد آن دوباره خسارت وارد می کند. هر حشره ماده تریپس پیاز میتواند بدون جفت گیری تولید مثل کرده و حدود ۸۰ تخم تولید و ۲۰ روز عمر کند. تریپس پیاز برای تکمیل چرخه زندگی خود به ۱۴ تا ۳۰ روز زمان نیاز دارد و در دمای بالای ۳۰ درجه چرخه زندگی به ۱۱-۱۰ روز کاهش پیدا میکند.
نحوه خسارت
عمل مکانیکی نیش تریپس ها قدرت تخریبی کمی دارد و عموما یک سلول اپیدرم را تخریب می کند ولی تزریق بزاق حشره به داخل بافت گیاه و مکیدن شیره داخل گیاه خسارت واقعی را موجب می شود. محل نیش حشره به صورت نقاط سفید مایل به زرد بر روی برگها قابل مشاهده است. بزاق از طریق دیواره سلولزی گیاهان به مقدار وسیع پخش میشود و باعث از بین رفتن رنگدانه و نهایتا مرگ سلولها و تغییر رنگ آنها به نقاط نقرهای رنگ میشود.
حشرات کامل و لاروهای آفت در قاعده برگها در تمام فصول پاییز، زمستان و بهار فعال بوده و خسارت وارد میکنند. پیچیدگی، پژمردگی و ضعف برگها از علائم خسارت این آفت است. در حمله شدید برگها پژمرده شده و تمام گیاه متمایل به سفید یا نقره ای می شود، همچنین کاهش اندازه غده پیاز به دلیل رسیدگی زودتر از موعد در خسارتهای شدید گزارش شده است.
روشهای کنترل و مبارزه با آفت
مبارزه زراعی: با توجه به حضور شفیره و حشرات کامل در خاک و بقایای گیاهی و روی علفهای هرز اقدامات زیر در جهت کاهش جمعیت آفت توصیه میشود:
منبع: زریندان جنوب